Plastik, geniş bir yelpazede endüstriyel alanda ve günlük hayatta kullanılmaktadır. Ambalaj sektöründe poşetler, şişeler, gıda ambalajları gibi çeşitli ürünlerin üretiminde; elektronik sektöründe cep telefonları, bilgisayarlar, televizyonlar gibi cihazların üretiminde; otomotiv sektöründe araba parçaları, pencere camı gibi ürünlerin üretiminde; medikal sektörde ise ilaç şişeleri, tıbbi aletler gibi ürünlerin üretimi için plastik kullanılır. Tabii ki bunlar sadece birkaç örnek. Bu konuda daha fazla bilgi için “Plastik Nedir?” başlıklı yazımızı okumanızı öneririz. Peki bu denli hayatımızın merkezinde bulunan bu ürün nasıl ve kimler tarafından icat edildi?
Plastiği Kim İcat Etti?
1856 yılında, İngiliz mühendis Alexander Parkes, kauçuk ve fosfor karışımından sentezlenen ilk plastiği üretmiştir. Bu icat, plastik malzemelerin yapımında yeni bir devrim yaratmış ve plastik üretimi ve kullanımı konusunda birçok keşif ve icatın ortaya çıkmasına neden olmuştur.
20. yüzyılın başlarında, John Wesley Hyatt, sentetik polimerlerin sentezlenmesi konusunda çalışmaya başlamış ve selüloz nitrat malzemesinden sentezlenen ilk sentetik plastiği üretmiştir. Bu keşif, plastik üretiminde çeşitlilik ve verimlilik için önemli bir adım olmuştur.
Bu keşif ve icatlar, plastik malzemelerin üretiminde kullanılan polimerlerin türü, sentez yöntemi ve üretim tekniği gibi faktörlere göre değişebilir ve birçok farklı kişinin çalışması sonucu oluşmuştur. Plastiğin icadı, tarihi boyunca birçok keşif ve icatla gelişmiş ve günümüzde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Plastik Ne Zaman ve Nasıl İcat Edildi?
Plastik, polimer maddelerin sentezlenmesi sonucu oluşan bir malzemedir. Polimer maddeler, tek bir molekül türünden oluşan uzun zincirlidir ve bu zincirler, yüksek basınç ve ısı altında birleştirilir. Plastiğin icadı, 19. yüzyılın ortalarına dayanır ve ilk plastikler, doğal maddelerin (örneğin kauçuk) sentezlenmesi sonucu oluşmuştur.
Bu ürünün icadı, tarihi boyunca birçok keşif sonucu oluşmuştur ve belirli bir zaman veya tarih olarak tanımlanamaz. Ancak, ilk plastik malzemelerinin sentezlenmesi ve kullanımına 1856 yılında İngiliz mühendisi Alexander Parkes tarafından başlanmıştır.
Parkes, kauçuk ve fosfor karışımından sentezlenen ilk plastik malzemeyi üretmiştir. Bu icat, plastik malzemelerin üretiminde ve kullanımında yeni bir devrim yaratmış ve birçok keşif ve icatın ortaya çıkmasına neden olmuştur.
20. yüzyılın başlarında, sentetik polimerlerin sentezlenmesi konusunda çalışan John Wesley Hyatt, celuloza nitrat malzemesinden sentezlenen ilk sentetik plastiği üretmiştir. Bu keşif, plastik üretiminde çeşitlilik ve verimlilik için önemli bir adım oldu.
Plastiğin icatı, tarihi boyunca gelişen ve değişen bir süreç olarak tanımlanabilir ve belirli bir tarih olarak tanımlanamaz.
Plastiğin İcadının Dünya Tarihine Etkileri
Hayatımızın bu denli içinde olan bir ürünün Dünya tarihi açısından da önemli etkileri olmuştur. Bu etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Genel Üretim ve İmalat: Plastik malzemelerin icadı, üretim ve imalat sektörlerinde büyük bir kolaylık sağlamıştır. Bu malzemelerin esnek, dayanıklı ve ucuz olması, üretim ve imalat süreçlerinde maddi ve manevi açıdan ciddi avantajlar sağlamıştır. Özellikle kauçuğun bol bulunduğu ülkelerin dünya’nın ger kalanından daha hızlı kalkınmasını sağlamıştır.
Paketleme ve Depolama: Paketleme ve depolama sektörlerine de büyük bir etkisi olmuştur. Plastik poşetler, konteynerler ve şişeler gibi plastik ambalaj malzemeleri, depolama ve paketleme işlemlerinde kolaylık ve verimlilik sağlamıştır. Bu sayede gıda ucuzlamış, endemiş ve farklı gıda maddelerinin Dünya’nın her bölgesine ulaşması sağlanmıştır.
Medikal Sektörü: Plastik malzemelerin icadı, medikal sektöründe de büyük bir etki yaratmıştır. Bu malzemelerin steril olması, dayanıklılığı ve esnekliği, ameliyatlar, tıbbi cihazlar ve ürünler gibi birçok medikal uygulamada kullanılmasına neden olmuştur. İlaçlar artık daha uzun süre muhafaza edilebilir hale gelmiş, ameliyatlar daha steril gerçekleştirilir olmuştur. Bunun neticesinde Dünya’da ortalama yaşam uzamıştır.
Sanayi ve Teknolojik Gelişmeler: Plastiğin, sanayi ve teknolojik gelişmeler için de büyük bir etkisi olmuştur. Plastik malzemelerin kullanımı, teknolojik cihazların, araçların ve ekipmanların üretiminde verimlilik ve kaliteyi arttırmıştır. Teknolojik atılımlar hız kazanmış, parça üretimi kolaylaşmıştır. Bunun sonucunda toplumların bir çok kesimi teknolojik gelişmelerden nasibini almış ve hayatları kolaylamıştır.
Çevre ve Doğal Kaynaklar: Tabii bu maddenin üretimi çevre ve doğal kaynaklar üzerinde olumsuz bir etki de yaratmıştır. Bu malzemelerin doğada çözünmesinin zor olması ve uzun süre dayanması nedeniyle doğal kaynakların tahribine ve çevre kirliliğine neden olmuştur. Bu konuda Dünya plastiğin geri dönüşümü için bilimsel çalışmalar yapmaktadır. Örneğin bizler ürettiğimiz plastik ürünlerin daha kolay geri dönüştürülebilmesi için içerisine katkı maddeleri katıyor ve bilinen en sağlıklı hammadde olan polipropileni seçiyoruz. Bu konuda daha fazla bilgi için “Polipropilen Nedir?” konulu yazımızı okumanızı öneririz.
Sağlıcakla kalın.